Agencija objavila Izveštaj o stanju životne sredine u Srbiji za 2021. godinu

Agencija za zaštitu životne sredine objavila je 30. decembra Izveštaj o stanju životne sredine u Republici Srbiji za 2021. godinu.

Vlada Republike Srbije je 29. decembra 2022. godine usvojila Zaključak kojim se prihvata Izveštaj o stanju životne sredine u Republici Srbiji za 2021. godinu koji je pripremila Agencija za zaštitu životne sredine, saopštila je Agencija.

Kako je navedeno u saopštenju, izveštaj daje prikaz stanja životne sredine u Republici Srbiji u 2021. godini i omogućuje uvid u ostvarenje ciljeva i mera politike zaštite životne sredine koji su definisani strateškim i planskim dokumentima. Ocena stanja životne sredine za 2021. godinu bazirana je, kao i prethodnih godina, na indikatorskom prikazu, a prema tematskim celinama iz Nacionalne liste indikatora zaštite životne sredine.

U samom dokumentu  u delu Kakvo je stanje kvaliteta činioca životne sredine? – izdvojeni ključni rezultati i poruke. Pogledajte šta je Agencija izdvojila:

Na kvalitet ambijentalnog vazduha najviše utiče prisustvo suspendovanih čestica PM10 i PM2.5, sumpor dioksida i azot dioksida. Sumpor dioksid i suspendovane čestice uslovile su prekomerno zagađenje u Boru uz pojavu i pet epizoda koncentracija sumpor dioksida opasnih po zdravlje ljudi. U Beogradu i Smederevu registrovana su prekoračenja azot dioksida i suspendovanih čestica. Dvadeset gradova bilo je prekomerno zagađeno samo usled prisustva suspendovanih čestica PM10 čime ova zagađujuća materija, sa doprinosom od 90%, ostaje najčešći uzrok zagađenja vazduha u Republici Srbiji. Merenja teških metala u suspendovanim česticama PM10, pokazuju da u Boru postoji zagađenje vazduha kadmijumom, a posebno arsenom, čije koncentracije značajno prostorno variraju pri čemu najveća srednja godišnja vrednost (131,7 ng/m3) više desetina puta prekoračuje ciljnu vrednost za arsen (6 ng/m3).

Sa porastom broja obolelih od alergija na različite vrste polena, poseban značaj ima monitoring polena čiji rezultati pokazuju da sever zemlje karakterišu visoka i ukupna količina polena ambrozije (10610) i njihov dnevni maksimum (836) koji se registruju u Kikindi. Poleni trava u ukupnim količinama najveće vrednosti imaju u Kraljevu (4767), a njihove maksimalne dnevne vrednosti su na Zlatiboru (496). Polen breze u Čačku ima najveću ukupnu količinu (5344) dok je njihova maksimalna dnevna vrednost najveća u Nišu (1620).

Analizom kvaliteta voda u periodu 1998-2020. godine, utvrđeno je najlošije stanje u vodotocima i kanalima slivnog područja AP Vojvodine. Na ovoj teritoriji, u odnosu na ukupan broj uzoraka, 39% se svrstava u klasu „loš” i „veoma loš”, dok je u klasi „veoma loš”, uzimajući u obzir celu teritoriju Republike Srbije čak 66% uzoraka sa slivnog područja AP Vojvodine. Najbolji kvalitet, u kategoriji „odličan”, je zabeležen u malim vodotocima brdsko-planinskih oblasti u istočnoj, jugoistočnoj i zapadnoj Srbiji.

Ispitivanje kvaliteta zemljišta u pojedinim urbanim sredinama (Beograda, Pančeva, Kruševca, Čačka, Smedereva, Novog Pazara i Surdulice) pokazuje da su ova područja pod jakim ljudskim uticajem. Na ovim lokalitetima su metali najčešće zagađujuće materije, pri čemu su prekoračene granične vrednosti ili remedijacione vrednosti pojedinih elemenata. Prosečan sadržaj organskog ugljenika je 2%, nalazi se na granici kategorije niskog i srednjeg sadržaja, opada i manji je od prvobitne procenjene vrednosti. Praćenje stanja poljoprivrednog zemljišta u okviru kontrole plodnosti predstavlja dobar mehanizam zaštite ovog prirodnog resursa.

Stanje prirode i biodiverziteta ukazuje na stabilnost u prirodnim područjima koja nisu izložena jakim pritiscima. Pored izraženog porasta površine šumskih područja u proteklih 70 godina, ptice šumskih staništa pokazuju veću stabilnost i porast brojnosti populacija u periodu 1990-2018. Ptice livadskih staništa uglavnom imaju blago smanjenje brojnosti, uz povećanje broja vrsta sa stabilnom populacijom. Ptice vodenih staništa imaju trend blagog povećanja, u poslednjih desetak godina. Livadske vrste dnevnih leptirova imaju stabilne populacije sa trendom blagog pada, dok šumske vrste imaju trend blagog rasta, za period 2003-2020. Povećava se brojnost leptirova na jugu zemlje, smanjuje se na severu. Brojnost populacija najznačajnijih lovnih vrsta je u stabilnom porastu poslednjih godina, ali i izlov lovnih i ribolovnih vrsta.

***

Ceo dokument u PDF-u možete preuzeti na linku Izveštaj o stanju životne sredine u Srbiji za 2021. godinu.