Za 10 godina zbrinuto 400.000 tona otpadnih guma u Srbiji

Pale se. Završavaju u rekama i šumama. Odlažu se na deponije. Međutim, da li znate da se većina otpadnih guma u Srbiji sakupi i reciklira?

Ako ste bili na dečjim igralištima izgrađenim ili renoviranim poslednih godlina, trčali novim stazama u parkovima ili atletskim stazama klubova, vežbali na terenima na otvorenom, verovatno ste primetili da je podloga mekana u odnosu na ranije betonske. Sve podloge na ovim terenima su napravljeni od gume koja je recklirana u postrojenjima u našoj zemlji.

Osim toga, reciklirana guma je pronašla primenu na stotinama sportskih terena širom Srbije kao što multifunkcionalni tereni u sportskim klubovima i u školama, fudbalski tereni sa veštačkom travom prvoligaša i mali tereni za rekreativni fudbal.

Upravo je reciklaža guma dobar primer početka razvoja cirkularne ekonomije u Srbiji s obzirom na to da se gume nakon upotrebe mogu koristiti kao resurs za proizvodnju u raznovrsnim delatnostima i da su našle raznoliku primenu i kod nas.

Da se reciklaža guma uspešno odvija godinama govori podatak Agencije za zaštitu životne sredine da je od 2011. do 2020. godine sakupljeno i ponovo iskorišćeno blizu 400 hiljada tona odnosno 397.243 tona guma. Većina od ove količine je tretirana u postrojenjima za reciklažu, dok je ostatak iskorišćen u cementarama kao gorivo.

Kako funkcioniše reciklaža guma?

Tretman guma se odvija u desetak postrojenja u Srbiji. Za proteklih deset godina razvijen je sistem sakupljanja. Pneumatici se sakupljaju putem sakupljačke mreže koju organizuju recikleri, a koja uključuje sopstveni sistem sakupljanja, kao i fizička i pravna lica sakupljače sa kojima sarađuju. Takođe, u reciklažne centre gume stižu i od generatora otpada kao što su vulkanizerske radnje, poljoprivredna dobara, deponije, industrija, gumarska, rudarska i transportna preduzeća, proizvođači i distributeri pneumatika.

U postupku reciklaže pneumatika dobijaju se:

• gumeni granulat
• čelična žica
• platno.

Čelična žica se koristi u livnicama i tako se vraća u proces proizvodnje, a platno najčešće koriste cementare kao gorivo. Gumeni granulati, koji se dobijaju sečenjem pneumatika, proizvode se u različitim veličinama u zavisnosti od dimenzija koje su potrebne kompanijama za dalju proizvodnju.

U našoj zemlji gumeni granulat kao sirovinu za proizvode koristi desetak firmi redovno i još toliko sporadično. Većina recikliranih guma se izvozi u Mađarsku, Rumuniju, Sloveniju, Hrvatsku, Crnu Gori, Bosnu i Hercegovinu i Makedoniju.

Šta se može proizvoditi od reciklirane gume?

Granulati dobijeni recikliranjem gume se ne koristi ta proizvodnju novih guma jer zasad nije razvijena takva tehnologija, već se koriste za raznovrsne proizvode u sledećim oblastima:

Sport i rekreacija: podloge za sportske terene (košarka, mali fudbal, rukomet, odbojka, tenis, atletika, multifunkcionalne sportske podloge, sportski tereni na otvorenom, tereni u dvorani), sportske podloge od veštačke trave (fudbal, hokej na travi..), dečija igrališta, bazeni, popločavanje šetališta.

Domaćinstvo: izrada raznih gumenih delova za domaćinstvo, zaštitne podne obloge, pune gume za kolica i kante za smeće.

Građevinarstvo: obloge za izolaciju krovova, podni izolacioni materijal, zvučne barijere u građevinarstvu, vodootporne membrane, porozna betumenska veziva, gumene cevi.

Saobraćaj: dodatak asfaltima u proizvodnji kolovoza, zvučne barijere u stambenim zonama pored kolovoza, stubići za parkiranje, nosači za znakove, saobraćajne barijere, automobilski delovi (kočnice, delovi za unutrašnjost, volani, pregrade).

Poljoprivreda: izrada podnih prostirki za štale.

U Srbiji se sada proizvode podloge iz prve oblasti i točkovi za kontejnere i kante. Sirovine ima, a dosta je mogućnosti za nove proizvode.

Ovaj tekst je samo osnova o tretmanu guma kako bismo čitaoce upoznali da reciklaža guma u Srbiji postoji jer se često može čuti u javnosti da reciklaže nema i da se one samo spaljuju.

U narednim tekstovima predstavićemo reciklažne centre za gume, firme koje prave nove proizvode od reciklirane gume. Pisaćemo i zašto se ne recikliraju sve vrste guma u Srbiji, kako stare gume mogu biti štetne po životnu sredinu, kako se otpadne gume koriste u drugim zemljama. Pratite SRDU.

Gde reciklirati gume u Srbiji, tj. gde se sve nalaze reciklažni centri i sakupljačke firme za otpadne gume možete saznati na Interaktivnoj mapi reciklaže  – Gde reciklirati.