Šta radi trut?

Uglavnom se misli da trutovi ne rade ništa tj. nemaju nikakvu ulogu u košnici. Često se kaže za nekog “lenj kao trut”. Međutim, možda nisu vredni kao pčele radilici, ali ipak imaju određenu ulogu.

U pčelinjem društvu trutovi imaju funkciju mužijaka kojima je svrha postojanja da se spare sa maticom i produže vrstu.

Trut nema žaoke kojom bi se branio što bi se očekivalo od mužijaka. Imaju kratak jezik koji upotrebljava da primi hranu od pčela radilica ili da je uzme sam iz ćelije saća sa nektarom i medom.

Trut ne sakuplja nektar iz cvetova kao pčele radilice, niti ima druge poslove kao one. Na njegovim nogama nema korpica za polen. Isto tako, trut nema žlezda za lučenje voska, niti luči mleč.

Normalna pčelinja društva počinju da proizvode trutove u proleće. Pčelinje društvo broji 2-3 hiljade trutova a dešava se da ih ima i do 5.000.

– Pri kraju letnje sezone, kada ponestaje svežeg nektara, pčele radilice u normalnim pčelinjim društvima počinju da sprečavaju trutove da uzimaju hranu iz medne rezerve, izoluju ih na podnjači ili letu košnice, a potom ih izvlače upola izgladnele ili mrtve napolje. U isto vreme uklanja se trutovsko leglo. Nasuprot tome, društva sa nesparenim maticama nastavljaju da hrane i tolerišu trutove dok se ne spare matice koje ta društva vode. Ako se to događa u kasnu jesen ili suviše rano u proleće, do sparivanja obično i ne dođe. Osim toga, zna se da se matice obično sparuju sa trutovima iz udaljenih pčelinjaka, a ne iz sopstvene košnice – navodi prof. dr Jovan Kulinčević u knjizi “Pčelarstvo“.

Trutovi imaju prve izlete posle 10-12 dana života, kada su i polno zreli. Orijentacioni izleti traju 6-15 minuta, a u vreme sparivanja 30 do 60 minuta.

Samo mali broj najbržih i najvitalnijih trutova obavi funkciju sparivanja sa maticom, dok se ostatak vraća u košnice.

Prilikom sparivanja u vazduhu matica prima spermu od nekoliko trutova, a ne od jednog kako se dugo mislilo. Radi se najčešće o 15-25 trutova.

Svi trutovi koji se uspešno spare sa maticom gube život.