Zaustavljena i poslednja MHE na Velikom Rzavu

Opštinska uprava Opštine Arilje je početkom ove nedelje, na zahtev organizacije RERI, potvrdila kako za poslednju planiranu malu hidroelektranu na reci Veliki Rzav nije podnet zahtev za izdavanje građevinske dozvole, niti zahtev za produženje lokacijskih uslova koji su prestali da važe u martu ove godine. Time je spašeno oko 55 kilometara toka Velikog Rzava, sve do HE Svračkovo, od izgradnje malih hidroelektrana i dalje degradacije ove reke.

Ove vesti dolaze više od godinu dana nakon odluke Skupštine opštine Arilje kojom je zaustavljeno izdavanje bilo kakvih dokumenata za izgradnju malih hidroelektrana na teritoriji opštine. MHE Visoka bila je jedini objekat na Velikom Rzavu koji je bio u proceduri ranije, a koji nije mogao da bude obuhvaćen ovom odlukom iz marta 2020. godine. Stoga je RERI, na inicijativu WWF Adria, podneo Opštinskoj upravi zahtev za poništenje lokacijskih uslova, saopštila je organizacija WWF Adria.

– RERI je još 2020. godine podneo zahtev za poništenje lokacijskih uslova, smatrajući ih nezakonito izdatim. Nakon skoro 2 godine od prethodnog izdavanja lokacijskih uslova, dobili smo potvrdu Opštinske uprave da u međuvremenu nije podnet zahtev za izdavanje građevinske dozvole, te su po sili zakona lokacijski uslovi prestali da važe. U skladu sa tim, u slučaju da investitor želi ponovo da realizuje ovu investiciju, bilo bi neophodno da opet prikupi dozvole i sva odobrenja nadležnih organa, koja prethode izdavanju lokacijskih uslova, i da pribavi nove lokacijske uslove. U vezi sa našim podnetim zahtevom za poništavanje uslova, predmet se nalazi pred Upravnim sudom, s obzirom na to da nadležno Ministarstvo nije postupilo po našem zahtevu, jer nije u zakonskom roku na njega odgovorilo – objasnili su iz organizacije RERI.

Veliki Rzav je reka od izuzetnih pejzažnih i biodiverzitetskih vrednosti. Zavod za zaštitu prirode Srbije ih je takođe prepoznao, kada je 2018. godine, na inicijativu Ekološkog udruženja Rzav, uvrstio područje Velikog Rzava u Program zaštite prirodnih dobara. Studija zaštite trebalo bi da bude završena do kraja ove godine, čime bi se reka i okolno područje, na osnovu rezultata spomenute studije, proglasili Specijalnim rezervatom prirode “Veliki Rzav”.

Izuzetne vrednosti ovog područja su razlog zašto je Veliki Rzav uvršten i u inicijativu o trajnoj zaštiti reka koju vode WWF Adria i TNC (The Nature Conservancy), u saradnji sa Ekološkim udruženjem Rzav. Tokom godine su za te potrebe izvršene i detaljne hidrobiološke analize koje su utvrdile prisutstvo retkih i vrednih biljnih i životinjskih vrsta u samoj reci, čime se dodatno podstakla potreba zaštite.

– Zaštita Velikog Rzava direktan je doprinos države strategijama Evropske unije, ali i Zelenoj agendi za Zapadni Balkan kojom se naglašava potreba povećanja procenta zaštićenih područja. Istaknuta je i važnost očuvanja reka i drugih vodnih resursa, kako u kontekstu zaštite prirode i sigurnosti građana, tako i u borbi protiv klimatskih promena. Nadamo se da je Veliki Rzav tek prva reka u nizu u Srbiji čije će vrednosti biti prepoznate i zaštićene od strane relevantnih institucija  – navedeno je u sapštenju.